نگرانی کشاورزان از نرخ خرید تضمینی گندم؛ قیمت تعیین شده کافی نیست

در ادامه به بررسی ابعاد مختلف این مسئله و تأثیرات آن بر کشاورزان و آینده تولید گندم در ایران می‌پردازیم:

طرح خرید تضمینی گندم بعنوان یکی از سیاست‌های حمایتی دولت از کشاورزان، با هدف تأمین امنیت غذایی کشور و حمایت از تولید داخلی، در سال‌های گذشته بطور مداوم در حال اجرا بوده است. هدف این طرح، خرید گندم از کشاورزان به قیمتی تضمینی است که تولیدکنندگان را ترغیب به تولید بیشتر کرده و از نوسانات بازار و ضررهای احتمالی ناشی از قیمت‌های پایین گندم در بازار آزاد جلوگیری می‌کند.

با این حال، در سال‌های اخیر این طرح با مشکلاتی روبرو شده است. یکی از مشکلات عمده، تأخیر در واریز مبالغ خرید تضمینی به حساب کشاورزان بوده که فشار زیادی به کشاورزان وارد کرده است. در بسیاری از موارد، کشاورزان برای تأمین هزینه‌های جاری خود مجبور به فروش گندم به دلالان با قیمت کمتر شده‌اند.

امسال وزارت کشاورزی اعلام کرده نرخ خرید تضمینی ۹۸۰۰ تومان برای هر کیلوگرم گندم درنظر گرفته شده است. این در حالی است که نرخ خرید تضمینی در سال گذشته حدود ۶۵ هزار ریال (معادل ۶۵۰۰ تومان) بوده است. حدود ۸ هزار تومان افزایش یافته، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند این افزایش، با توجه به نرخ تورم، افزایش هزینه‌های اقتصادی و مشکلات اقتصادی، کافی نیست و در صورت عدم حمایت کافی، تولید گندم می‌تواند با افت شدید مواجه شود.

سهراب سهرابی - مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی - یکی از دلایل این کاهش را کمبود بارش‌ها و کاهش ۳۰ درصدی میزان بارندگی در فصل‌های پاییز تا بهار عنوان کرده است. این مسئله موجب کاهش عملکرد گندم در مزارع شده است.

در سال جاری، قیمت خرید تضمینی گندم ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده است. این قیمت‌ها در حالی اعلام شده که بسیاری از کارشناسان و تولیدکنندگان گندم این نرخ‌ها را کافی نمی‌دانند و معتقدند که باید حداقل به ۲۴ هزار تومان افزایش یابد. عطاالله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران در گفت‌وگویی با ایسنا تاکید کرد که ادامه این وضعیت می‌تواند موجب کاهش سطح زیر کشت گندم در کشور شود. وی همچنین ادامه این وضعیت، به معنای کاهش تولید مواد غذایی و افزایش وابستگی کشور به واردات گندم و خوراک دام خواهد بود. او در پایان گفت که اگر نرخ تعیین‌شده تغییر نکند، اما نرخ نهاده‌ها اعلام هم ثابت نمی‌ماند و تغییری نخواهد کرد.

در سال گذشته نیز کشاورزان از تأخیر در واریز مبالغ خرید تضمینی گندم ناراضی بودند. نارضایتی‌ها چند ماهه در پرداخت‌ها، مشکلات مالی زیادی برای کشاورزان به وجود آورد و آنها را مجبور به فروش گندم به دلالان کرد. این وضعیت نه تنها به کشاورزان ضرر زد بلکه بازار گندم را نیز تحت تأثیر قرار داد.

کشاورزان اکنون به شدت از تصمیم‌گیران و پرداخت‌های دولتی ناراضی هستند و این نارضایتی می‌تواند به کاهش تولید و افزایش قیمت‌ها در بازار منجر شود. در نتیجه، نیاز به بازنگری در سیاست‌های سرمایه‌گذاری و حمایت از تولیدکنندگان بیش از پیش احساس می‌شود.